قماربازى به چهار دلیل حرام است:

1-     عقل: از نظر عقلى, هر عملى که باعث تهییج و تحریک اعصاب گردد, کینه و دشمنى به وجود آورد و پیامدهاى اقتصادى, اجتماعى و اخلاقى زیانبارى به دنبال داشته باشد, جایز نیست.

2-    اجماع: علماى شیعه و سنى بالاتفاق بر حرمت قمار اجماع دارند و احدى از آنان به جواز فتوا نداده است. از نظر ایشان حتى آموزش قمار, ساختن وسایل قمار و خرید و فروش آن نیز حرام است. حرمت قمار یکى از ضروریات دین به شمار مى رود و منکر آن از اسلام و جماعت مسلمین بیرون است.

3-  سنت: به فرموده علامه طباطبائى(ره), روایات شیعه و سنى درباره حرمت قمار به قدرى زیاد است که از حد شمارش بیرون است.

4-     کتاب: قرآن مجید صریحاً بر حرمت قمار تأکید کرده است, که ما در این جا به دو آیه بسنده مى کنیم:

الف) یسئلونک عن الخمر والمیسر قل فیهما اثم کبیر ومنافع للناس واثمهما اکبر من نفعهما;4 از شراب و قمار از تو مى پرسند, بگو: در آن دو, گناهى بزرگ و منافعى براى مردم وجود دارد و گناهشان از سودشان بیشتر است.)

از عبارت (اثم کبیر) برمى آید که شراب و قمار گناهى بزرگ است.

ب) (یا ایها الذین آمنوا انّما الخمر والمیسر والانصاب والازلام رجس من عمل الشیطان فاجتنبوه لعلکم تفلحون;5 اى کسانى که ایمان آورده اید, تحقیقاً شراب و قمار و بت ها و تیرهاى قرعه, از اعمال پلید شیطانى است; پس دورى کنید, شاید رستگار شوید). این آیه سعادت مادى و معنوى بشر را در گرو پرهیز از قمار وشراب دانسته است. آن گاه در آیه بعد به گوشه اى از حکمت حرمت آن دو عمل پرداخته و مى فرماید: (بدون تردید شیطان مى خواهد از طریق شراب و قمار, در میان شما دشمنى و تفرقه ایجاد کند و شما را از یاد خدا و اقامه نماز باز دارد.)

اقسام و احکام قمار

براى اینکه موارد حرمت و حلال قمار روشن گردد, باید اقسام و شاخه هاى آن را شناخت. قمار از چهار صورت خارج نیست:

1. بازى با وسایل مخصوص قمار همراه با شرط بندى و برد و باخت;

2. بازى با وسایل مخصوص قمار, ولى بدون شرط بندى و برد و باخت;

3. بازى با وسایلى غیر از ابزارهاى مخصوص قمار, ولى همراه با شرط بندى و برد و باخت;

4. بازى بدون وسایل قمار و بدون شرط بندى و برد و باخت.

صورت اول از نظر تمام عالمان اسلامى (شیعه و سنّى) حرام است و از گناهان بزرگ محسوب مى گردد.

صورت دوم از نظر همه علماى شیعه و برخى از عالمان سنى, حرام مى باشد.

صورت سوم از نظر تمام علماى شیعه و بیشتر علماى اهل سنت, حرام است.

صورت چهارم به اجماع عالمان تشیع و تسنن, جایز است.

راه هاى پیشگیرى

1. اعلام ممنوعیت دینى: اسلام همان گونه که خوردن یک قطره شراب را حرام کرده است تا دستاویزى به دست میگساران نیفتد که شراب را قطره قطره بیاشامند, قماربازى را هم در صورتى که برد و باخت در آن شرط شده باشد, به طور کلى حرام دانسته و حتى نشستن در مجلس شراب و قمار را نیز جایز نمى شمارد. همچنین پولى که از این راه به دست آمده باشد, تصرف در مال غیر محسوب شده و حرام مى باشد و هرگونه معامله و دادوستد با این پول, باطل است. ضمن اینکه هر نوع تصرف در کالایى که از پول قمار خریدارى شده, جایز نمى باشد; چنانچه تصرف در ثمن و بهاى آن نیز نارواست.

2. ارتقاى سطح فرهنگى جامعه و گسترش مبانى اخلاقى و عقیدتى, در پیشگیرى از قمار مؤثر است.

3. مبارزه جدى و همه جانبه با عوامل گسترش قمار و تعطیل کردن کلوپ ها و دیگر مراکزى که به نوعى در این زمینه فعالیت مى کنند.

4. مبارزه اصولى و کارشناسانه با بیکارى, هرزگى و عیاشى که از عوامل توسعه انحرافات اخلاقى محسوب مى شوند. ایجاد فرصت هاى شغلى, سرگرمى هاى مفید, جلسات علمى, گسترش فرهنگ کتاب خوانى در جامعه, تشویق به انجام کارهاى دستى و ورزش هاى دسته جمعى, از جمله عوامل پیشگیرى از قمار است.

5. بیان زیان هاى اقتصادى, اجتماعى, اخلاقى, دینى و عذاب اخروى به مبتلایان قمار, در کاهش این پدیده نامیمون مؤثر است.

6. مراقبت اولیا و مربیان از شرکت فرزندان در مجالس مشکوک با استفاده از اهرم تشویق و تحذیر, مشروط بر اینکه خودشان نیز هرگز گرد قمار نگردند.

7. همسران نسبت به اعضاى خانواده مسئولیت دارند: (کلکم راع و کلکم مسئول عن رعیته). بنابراین مى توانند از هوسرانى و قماربازى شریک زندگى خود جلوگیرى به عمل آورند.

 معارف اسلامی ، شماره 57، محمد باقر شریعت سبزواری ، ص136